کمپین رسانه ای سعودی برای قبح زدایی از رابطه با تل آویو

به گزارش راهبرد معاصر؛ از اواسط دهه 1940 تا پایان دهه 1970 میلادی به دلیل سیاست «عدم موجودیت اسرائیل» و تحت تأثیر جنگ اعراب و رژیم صهیونیستی، روابط ریاض - تل‌آویو تیره و پرتنش بود؛ اما از ابتدای دهه 1980 روابط نزدیکی میان این دو رژیم حاصل شد. با این حال روابط ریاض - تل‌آویو به دلیل حساسیت افکار عمومی جهان عرب نسبت به رژیم صهیونیستی تا سال 2015 پنهانی بود، اما با روی کار آمدن ملک سلمان بن عبدالعزیز، رژیم آل‌سعود به بهانه مقابله با جمهوری اسلامی ایران به عنوان دشمن مشترک از مرحله روابط پنهانی و مخفی به عادی‌سازی آشکار روابط با رژیم صهیونیستی، برگزاری نشست‌ها و دیدارها در ابعاد و سطوح مختلف و ایجاد کمپین تشویق و ترویج عادی‌سازی روابط با این رژیم در فضای مجازی و رسانه‌های رسمی روی آورده است تا بدین وسیله زمینه شکل‌گیری اتحاد و ائتلاف راهبردی با رژیم صهیونیستی را فراهم نماید. در حال حاضر همگرایی و همپوشانی زیادی بین اهداف و منافع ریاض و تل‌آویو پیرامون تحولات و بحران‌های منطقه وجود دارد و به زعم مقامات دو رژیم، این هم‌پیمانی و اتحاد می‌تواند موقعیت و جایگاه آنها در منطقه‌ را تا حد زیادی تثبیت کند.

هراس از ایران؛ عامل اصلی نزدیکی ریاض به تل آویو

عادی‌سازی آشکار مناسبات عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی طی چند سال اخیر به عوامل متعددی بستگی دارد که برخی از آنها به همگرایی منافع دو طرف مربوط می‌شود و برخی دیگر، به ملاحظات شخصی شاهزاده محمد بن سلمان مرتبط هستند. همگرایی منافع در مقابله با برنامه هسته‌ای ایران، اشتراک دیدگاه‌ها و درک مشترک پیرامون تهدیدات ناشی از انقلاب‌های عربی، تعریف مشترک از مفهوم تروریسم، درک مشترک از تهدید جریان‌های اسلام‌گرا نظیر اخوان‌المسلمین، اشتراک نظر در مورد بحران سوریه و یمن و لزوم مقابله با نفوذ و حضور جمهوری اسلامی ایران در این کشورها، وابستگی عربستان سعودی به تکنولوژی صنایع نظامی رژیم صهیونیستی، حمایت دولت دونالد ترامپ از عادی‌سازی و گسترش روابط ریاض - تل‌آویو و هراس عربستان از کاهش حضور آمریکا در منطقه پس از پایان مأموریت شکست داعش موجب شده تا مقامات سعودی به سوی عادی‌سازی علنی و تقویت روابط خود با تل‌آویو تلاش کنند.

تل آویو؛ در دسترس ترین گزینه برای مقابله با تهران

محمد بن سلمان به منظور تضمین چتر حمایت غرب و کسب حمایت و پشتیبانی آمریکا از برنامه‌ها و جاه‌طلبی‌های خود سعی دارد با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی حمایت کنگره و لابی‌های متنفذ و قدرتمند صهیونیستی در آمریکا، اروپا و سایر کشورها را جذب نماید. در همین راستا ولیعهد سعودی در مصاحبه با نشریه «تایم» با ادعای اینکه «ایران منبع تمام شرارت‌ها در غرب آسیاست»، گفت: «ما با اسرائیل دشمن مشترکی داریم و به نظر می‌رسد، بتوانیم در حوزه‌های بسیاری همکاری اقتصادی بالقوه داشته باشیم.» وی درباره احتمال عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی توضیح داد: «اگر توافق سازش بین فلسطین و اسرائیل رخ دهد، ما از فردای آن روز، روابط خوب و عادی با اسرائیل خواهیم داشت و این برای همه بهتر خواهد بود.»

در حقیقت، ملک سلمان و شاهزاده محمد بن سلمان برای جلوگیری از افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه، همگرایی میان عربستان و رژیم صهیونیستی را افزایش داده‌اند و سطح این همکاری‌ها در دوران پسابرجام بوده گسترده‌تر شده است. به بیان دیگر، وزیر جنگ آل سعودريال به دنبال متحد منطقه‌ای قدرتمند جهت مقابله با قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت در منطقه است. لذا پس از ایجاد تنش در روابط ریاض – آنکارا و روابط ریاض – دوحه، مقامات سعودی به دنبال اتحاد و ائتلاف با رژیم صهیونیستی بوده‌اند.

مانع بزرگ برای دوستی با صهیونیست ها

در این بین یکی از موانع عمده شکل‌گیری این ائتلاف، هراس مقامات سعودی از افکار عمومی شهروندانشان و افکار عمومی جهان عرب است؛ زیرا افکار عمومی جهان عرب، همچنان اسرائیل را غاصب حقوق فلسطینیان و تهدید اصلی برای امنیت منطقه می‌دانند. جدیدترین نظرسنجی افکار عمومی جهان عرب، بین سال‌های 2017 تا 2018 توسط «مرکز عربی پژوهش‌ها و مطالعات سیاسی» صورت گرفته، نشان می‌دهد، 92% افکار عمومی کشورهای مورد بررسی در جهان عرب، اسرائیل را تهدیدی برای امنیت و استقرار منطقه دانسته‌اند و تنها 3 % با این نظر مخالف بوده‌اند.

به علاوه، طبق این نظر سنجی، به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی، با مخالفت جدی و سراسری در جهان عرب روبه‌رو بوده است (87% صریحا مخالف این موضوع بوده اند). در عربستان سعودی نیز تنها 9 % از پاسخ‌گویان با به رسمیت شناختن اسرائیل و عادی‌سازی رابطه با تل‌آویو موافق بوده‌اند.

کمپین رسانه ای برای قبح زدایی از برسمیت شناختن رژیم صهیونیستی

از همین‌رو محمد بن سلمان، بر اساس یکسری طرح‌ها و برنامه‌هایی به دنبال آماده‌سازی افکار عمومی سعودی‌ها و جهان عرب برای عادی‌سازی روابط و برقراری روابط رسمی با تل آویو است. لذا کمپین تشویق و ترویج عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی با هدایت و مدیریت بن سلمان و توسط نویسندگان و مجریان تلویزیون و چهره‌های سرشناس برای مهیا نمودن افکار عمومی جهان عرب به‌ویژه شهروندان سعودی‌ در فضاهای مجازی و روزنامه‌ها و کانال‌های ماهواره راه‌اندازی شده است.

یکی از این اقدامات که توسط کمپین عادی‌سازی روابط با تل‌آویو دنبال می‌شود، تشدید ایران هراسی، بزرگ‌نمایی پیرامون دشمنی با جمهوری اسلامی ایران و برجسته‌سازی منافع مشترک میان ریاض و تل‌آویو با هدف مقابله با دشمن مشترک است. همچنین ابراز دوستی با رژیم صهیونیستی از طریق نویسندگان مسلط به زبان عبری و مخاطب قرار دادن افکار عمومی صهیونیست‌ها تازه‌ترین روشی است که پروپاگاندای تبلیغاتی محمد بن سلمان برای جلب توجه صهیونیست‌ها آن را در پیش گرفته است.

در همین راستا، دحام العنزی، نویسنده سعودی در مقاله‌ای با عنوان «آری به سفارت اسرائیل در ریاض و روابط با تل‌آویو تحت ابتکار عمل سعودی» در روزنامه اینترنتی "الخلیج" اذعان کرد، «اگر از ولیعهد عربستان برای سخنرانی در کنست (مجلس) دعوت شود، لحظه‌ای در پذیرش این دعوت تردید نخواهد کرد». وی در این یادداشت که در حمایت از عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی نوشته دعوت عضو کنست از محمد بن سلمان را تأیید کرده و از ولیعهد عربستان خواسته است ضمن سفر به اراضی اشغالی در کنست رژیم اشغالگر قدس سخنرانی کند. العنزی در یادداشت خود به ایران هم اشاره‌ای کرده و می‌گوید: «وجود دشمن مشترک مانند ایران یکی از عوامل مهم نزدیک شدن به اسرائیل است». نویسنده سعودی در ادامه خطاب به گروهی که "عقلای اسرائیلی" می‌نامد، می‌گوید «می‌دانم که آنها حجم و اهمیت عربستان سعودی را درک کرده و می‌دانند که این کشور یکی از بازیگران مهم روابط بین‌الملل به‌ویژه در پرونده‌های منطقه غرب آسیا است و به همین دلیل معتقدم که نتانیاهو باید پیش قدم شود و از شاهزاده جوان برای سخنرانی در کنست دعوت کند و گمان نمی‌کنم که "سازنده صلح" محمد بن سلمان اگر قانع شده باشد که اسرائیل واقعاً به دنبال ایجاد صلح و تبدیل شدن به شریکی واقعی در ایجاد آرامش و ثبات در منطقه است، لحظه‌ای در پذیرش این دعوت تردید نمی کند». در ادامه العنزی خواستار افتتاح سفارت اسرائیل در ریاض و سفارت عربستان در قدس غربی شده و افزود: «مطمئن هستم که بسیاری از عربستانی‌ها همانند من دوست دارند به اسرائیل سفر کنند».

پیش‌تر نیز سلمان الانصاری، رئیس لابی عربستان سعودی در واشنگتن (ساپراک) در مقاله‌ای که در سایت آمریکایی "هیل" انتشار یافت، نوشت: «دشمنی و خصومتی بین دولت‌های عربستان سعودی و اسرائیل وجود ندارد و این امکان برای تل‌آویو فراهم است که در انقلاب اقتصادی عربستان مشارکت داشته باشد و گامی در پیشرفت این انقلاب بردارد... بسیاری معتقدند همکاری بین عربستان سعودی و اسرائیل به عنوان دو قدرت منطقه‌ای باید براساس مناسبات نظامی باشد؛ چراکه آنها دارای دشمنی مشترک به نام ایران هستند».

از دیگر بازوهای تبلیغاتی محمد بن سلمان برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی می‌توان به «محمد آل الشیخ»، «عبدالحمید الحکیم»، «ترکی الحمد»، «أحمد العرفج»، «منصور الخمیس»، «صالح الفهید»، «منصور النقیدان»، «سامی العثمان»، «حمزه السالم»، «سعود الفوزان»، «عبدالرحمن الراشد» و «سعاد الشمری» اشاره کرد. این نویسندگان برای پیشبرد مضامین غلط مورد نظر خود در ایجاد رابطه با رژیم صهیونیستی ترفندهای مختلفی را دنبال می‌کنند. برخی از آنها سیاست ارعاب در برابر قدرت پوشالی رژیم صهیونیستی و متحدان غربی- آمریکایی آن را در پیش گرفته‌اند. عده‌ای دیگر به تحریف تاریخ اقدام کرده و ضمن نادیده گرفتن جنایت‌های تاریخی صهیونیست‌ها ضد ملت فلسطین، آنها را در تصاحب فلسطین و قدس اشغالی صاحب حق می‌دانند. عده‌ای نیز تلاش دارند با دمیدن بر آتش اختلافات فرقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان دشمن اصلی کشورهای عربی معرفی کنند.

اخیراً نیز شبکه العربیه عربستان سعودی با پخش مستندی درباره نکبت فلسطین و تشکیل دولت اشغالگر به تحریف تاریخی و فکری فلسطین اقدام کرد. این مستند که مبتنی بر حق تاریخی اسرائیل در سرزمین فلسطین است اعتراض بسیاری از اصحاب رسانه‌های جهان عرب و کاربران شبکه‌های اجتماعی را در برداشته است. یکی از نکات مهم مستند این بود که تلاش کرده بین یهودیان و فلسطین رابطه‌ای پیدا کند. العربیه در این مستند، مقاومت ضد اسرائیلی پیش و پس از نکبت و اشغالگری را اقدامات خشونت‌آمیز توصیف کرده و کشته‌ها را قربانیان و یهودیان "بی‌گناه" نامیده است.

در پایان می‌توان گفت از آنجا که بخش اکثریت افکار عمومی جهان عرب با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی مخالف هستند و این رژیم را همچنان به عنوان غاصب حقوق فلسطینیان و تهدید اصلی برای استقرار و ثبات منطقه می‌دانند، برقراری روابط رسمی و تشکیل ائتلاف علنی ریاض و تل‌آویو می‌تواند به کاهش مشروعیت رژیم سعودی و کاهش مقبولیت و اعتبار آن منجر گردد.